YAMAHA  XJ 900 S DIVERSION - 1995

Wist u dat: In de motortaal "Custom/custombike/to customize" betekent: Letterlijk betekent to customize: to suit (a motorcycle) to taste (een motorfiets aan je smaak aanpassen). Het duidt eigenlijk de doodnormale activiteit aan, die iedere bezitter van een motorfiets verricht wanneer hij iets wijzigt aan de standaardversie van zijn motor. Een ander stuur is het meest voorkomende voorbeeld. Soms gaat het verder, maar altijd blijft het oorspronkelijke model herkenbaar, want anders wordt een grens overschreden die de onderhavige motorfiets doet veranderen in een zelfbouwmotor of bitza. Wie een ander zadel/buddyseat en een ander stuur monteert is bezig de zitpositie van zijn motor aan zijn wensen aan te passen. Wie dat nog niet genoeg vindt en bijvoorbeeld wielen met echte spaken prefereert boven de gietwielen van de standaarduitvoering o f een speciaal uitlaatsysteem verkiest boven de fabrieksdemper, is bezig een custombike van zijn motorfiets te maken. Veelal spitst het customizen zich toe op louter technische verbeteringen als remmen, andere carburateur, buddyseat, stuur, of spuitwerk van tank en spatborden met special paint. Een aantal motorfietsfabrikanten die in de jaren zestig en zeventig nauwelijks het hoofd boven water konden houden, hadden weinig o f geen aandacht voor de specifieke wensen op het gebied van design en esthetiek die bij hun cliëntele was gaan leven. Voorbeelden zijn Harley-Davidson, die zijn afnemers tot in de helft van de jaren zeventig totaal negeerde, en BMW , die onlangs met een geheel nieuw ontwikkelde boxermotorfiets is uitgekomen. Toen de fabrikanten de schellen van de ogen vielen en zij zich wel wilden conformeren aan de wensen die onder hun afnemers leefden, had de aftermarket al een antwoord op de vraag gevonden. Harley-Davidson was lange tijd % een markant voorbeeld van de zelfingenomenheid waar het ging om het serieus nemen van het rijderspubliek. In de modellen die de fabriek tot 1971 uitbracht was niets te bespeuren van wat de sterk opgekomen bikerscult al vanaf de helft van de jaren zestig in kleine kring aan vormgevingseisen had gedicteerd. Het antwoord kwam pas met de Super Glide, een voorzichtige concessie aan de oerverschijning van de Electra Glide, waarbij het panzadel en de mastodontische spatborden kwamen te vervallen. Pas met de komst van de Low Rider werd een bezonken smaak erkend die een nieuwe generatie Harley-rijders al jaren doodnormaal was gaan vinden. De kwalificatie custom werd vanaf die tijd aan een in serie geproduceerde motorfiets meegegeven om te onderstrepen dat nu wel werd ingespeeld op lang genegeerde wensen van het liefhebberspubliek. De betekenis van het woord custom werd hierdoor uitgehold: consumenten werden verleid een in serie geproduceerde standaardmotorfiets als ‘exclusief voor hen gemaakt’ aan te schaffen. De predikaten custom en chopper zijn nu algemeen door de Japanse motorfiets-marketeers geconfisqueerd om er modellen mee aan te duiden waarop men een quasi nonchalante zitpositie aanneemt en waarvan de stilering vage overeenkomst vertoont met het voorkomen van moderne Harley-Davidsons.